De Nederlandse patriottentijd was een periode van politieke instabiliteit in de jaren tachtig van de 18e eeuw. Het land werd geleid door regenten die meer oog hadden voor hun eigenbelang dan dat ze zich sterk maakten voor de bevolking. In die revolutionaire periode stonden de vaderlandslievende, republikeinse patriotten recht tegenover de Oranjegezinden. Een burgeroorlog volgde, waarin de patriotten door een Pruisisch leger werden verslagen en verdreven. De compositie ademt abstracte muziek, maar de patriotten vormen wel de inspiratiebron voor dit werk. Het thematische materiaal is gebaseerd op het geuzenlied ‘Merck toch hoe sterck’. Deze krachtige mineurmelodie, die haar oorsprong vond in de Tachtigjarige Oorlog, blijft door het gehele werk herkenbaar aanwezig, maar wisselt voortdurend van karakter. Het werk, dat een tijdsduur heeft van 14 minuten bestaat uit drie delen waarbij het tweede deel zonder onderbreking overgaat in het derde deel. De Haan: ‘De patriottentijd herinner ik me van de geschiedenislessen uit het verleden. Het fascineerde me. Ik wilde ook altijd al eens een werk schrijven dat gebaseerd is op het geuzenlied ‘Merck toch hoe sterck’. De link was toen snel gelegd’.
