In dit werk krijgen we te maken met keiharde kerels en gevaarlijke lieden. Als we niet voorzichtig zijn, komen we zelf in gevaar. Aangezien er om elke hoek een gangster op de loer kan liggen, is het oppassen geblazen!

De Griekse dichter Homeros vermeldde in zijn werk ‘Ilias’ (ongeveer 800 jaar v. Chr.) de stad Troje, die in het huidige Klein-Azië ligt, alsook de Trojaanse Oorlog. Vandaag kennen we het begrip ‘trojans’ ook als de schadelijke computerprogramma’s die in iemands computer kunnen binnengebracht worden. Deze term is afgeleid van het mythische paard van Troje dat door de sluwheid van Odysseus het keerpunt in de Griekse strijd tegen de Trojanen teweegbracht. Laat ons teruggaan naar het begin van het verhaal:
Paris, zoon van de Koning van Troje, wordt door Zeus gevraagd om de schoonheid van de drie godinnen Aphrodite, Pallas Athene en Hera te beoordelen. Aphrodite, de godin van de liefde, vleit Paris door hem de mooiste vrouw ter wereld te beloven. Kort daarna, tijdens een reis naar Griekenland, ontmoet Paris de mooie Helena die op slag verliefd op hem wordt. Omdat Helena getrouwd is met de Spartaanse koning Menelaos laat ze zich gewillig ontvoeren door Paris. Om Helena terug te krijgen mobiliseren de Grieken een gigantisch leger en trekken zo ten strijde tegen Troje. De stad wordt tien jaar lang belegerd. Omdat er geen vooruitgang meer is in de strijd en de stad maar niet ingenomen geraakt komt de sluwe Odysseus op het idee om een groot houten paard te bouwen met krijgers hierin verstopt. Het paard wordt tot bij de bij de poorten van de stad geplaatst. De Trojanen denken – ondanks enkele duidelijke waarschuwingen – dat de Grieken de strijd opgeven en brengen het paard de stad in om het aan de godin Athena te wijden. ‘s Nachts gebeurt het dan; de Griekse soldaten klimmen uit het paard en openen de poort voor het Griekse leger. De troepen bestormen de stad en steken die in brand. De koninklijke familie en alle Trojaanse soldaten worden gedood; alleen Aeneas, de zoon van Aphrodite, die na jaren van omzwervingen de stamvader van de Romeinen wordt, kan ontsnappen. Er zijn verschillende versies van het lot van de mooie Helena. Ze zou met Menelaus naar Sparta zijn teruggekeerd en daar tot het einde van haar leven hebben geregeerd. Of misschien toch niet...

As The Curtain Closes is een plechtstatige compositie die een nobele trots uitstraalt en voor alle secties de nodige uitdaging bevat. Aan het begin wordt het hoofdthema door de fluit geïntroduceerd, begeleid door gedempt slagwerk. Snel daarna wordt de sfeer opener en werkt de muziek met optimistische klanken toe naar een majestueuze climax om te eindigen met een stralend slotakkoord.

De schaduw van een voorgevoel strijkt als een donkere sluier neer over het land en de mensen. Een tot nu toe onbekend gevaar komt geleidelijk dichterbij en brengt ons dagelijks leven op ongekende wijze tot stilstand. Een virus dwingt ons om thuis te blijven, waardoor we in veel gevallen ons werk niet kunnen uitoefenen. Ook kunnen we onze dierbaren en vrienden niet meer bezoeken. Een nachtmerrie wordt werkelijkheid: een pandemie! Het onzichtbare gevaar breidt zich steeds verder uit en doet ons verstijven van angst en ontzetting. De afstand tot medemensen wordt groter. Tegelijkertijd beginnen we ons meer te realiseren wat van wezenlijke waarde is. We hebben weer tijd! De mensen helpen elkaar. Burenhulp en steun binnen de eigen familie komen tot stand. We staan elkaar bij. Ineens hebben we ook weer de tijd voor dingen waarvoor we voorheen geen tijd hadden. Tijd voor bezinning... Een nieuw tijdperk breekt aan. Er ontstaat eindelijk weer hoop. We verlaten onze huizen, maar niets is meer zoals het was. Met hernieuwde kracht kijken de mensen weer positief en optimistisch naar de toekomst. Met een beetje meer oog en aandacht voor het hier en nu hebben we ondanks alles het gevoel dat we best tevreden mogen zijn.

Jan de Haan inspireerde dit werk op vijf schilderijen uit de Hermitage in Sint-Petersburg, een van de grootste en meest veelzijdige musea ter wereld. Daarbij gebruikte hij het melodieuze Andante cantabile uit het strijkkwartet opus 11 van de Russische componist Pjotr Iljitsj Tsjaikovski als uitgangspunt. Zo creëerde hij een eigen muzikale schildering die net zo gevarieerd is als de doeken die eraan ten grondslag liggen – van Vrolijk gezelschap in een herberg van Dirck Hals tot De dans II van Henri Matisse. Een waar kunststuk!

Deze compositie is gebaseerd op het leven van de Duitse cavaleriegeneraal Hans Michael Elias von Obentraut (1574-1625), die bekendstond om zijn durf, loyaliteit en moed. De figuur Van Obentraut is nauw verbonden met het stadje Seelze, waar hij een heldendood stierf en waar ter ere van hem een monument is opgetrokken. Het werk bestaat uit vier delen, waarin verschillende aspecten van deze historische figuur belicht worden. Een bijzonder gegeven: van het eerste deel (Hymn for a Hero) is een eenvoudige versie voor flexibele bezetting gemaakt. Dit biedt de mogelijkheid om een jeugd- of instaporkest te laten meespelen met het orkest van volwassenen of gevorderden. Deze hymne kan ook als afzonderlijk werk gespeeld worden.

Dit werk is geschreven in opdracht van harmonieorkest Da Capo Leeuwarden, tot 1995 de Leeuwarder PTT-Harmonie. Laat Mercurius nou de boodschapper van de goden zijn – een soort postbode dus. De componist koos bij het schrijven van dit vierdelige ononderbroken werk echter niet voor de god, maar voor de planeet Mercurius als inspiratiebron. Hij creëerde een veelzijdig werk waarin dit mysterieuze hemellichaam wordt verklankt, maar ook de ruimtemissies ernaartoe aan bod komen. Deze interessante thematiek staat garant voor een compositie die van begin tot eind boeit.

Beating Beats is in ritmisch opzicht een bijzonder werk: vrij conventionele maatsoorten worden zo gemanipuleerd dat de luisteraar (zonder partituur) in verwarring kan raken en hier en daar zelfs op het verkeerde been wordt gezet. De accenten in de vierkwartsmaat worden bijvoorbeeld niet op de gebruikelijke wijze gelegd, waarmee de indruk ontstaat van een geheel andere maatsoort. Maar tegelijkertijd kan het zijn dat sommige instrumenten wél het normale vierkwartsmaatpatroon volgen, waardoor iedereen in de war wordt gebracht – zowel de uitvoerenden als het publiek! Aan de ene kant is het een ‘eenvoudig’ werk met uitstekend speelbare en melodieuze thema’s, maar door de raadselachtige ritmiek klinkt het niet alleen complexer, maar wordt het spel ook een grotere uitdaging voor zowel de spelers als de dirigent! Zoals vaak het geval is in de werken van Jan Van der Roost, is de orkestratie zowel veelkleurig als contrastrijk, en wordt elke sectie van het moderne blaasorkest in gelijke mate ingezet. Al met al is dit een werk vol verrassingen met enkele onverwachte harmonieën en bijzondere melodielijnen, maar bovenal met metrische en ritmische elementen die je vast en zeker zullen overrompelen!

Variations on a Fourth is geschreven voor een innovatief project van het Siena Wind Orchestra uit Tokio. Vier Europese en vier Japanse componisten creëerden een nieuw werk voor harmonieorkest ter gelegenheid van een speciaal concert op 15 juni 2019 in de Bunkyo Civic Concert Hall, waar alle acht werken – die ook op cd zijn opgenomen – in première werden gebracht. Variations on a Fourth bevat vier variaties waarin het kwartinterval in zowel melodische als harmonische zin een grote rol speelt. Zo is een boeiend vierdelig werk vol afwisseling ontstaan waar elk orkest zijn muzikale hart aan kan ophalen!

Keystone vertelt het verhaal van het Odeon in de Nederlandse plaats Vriezenveen. Historisch beschouwd is odeon de naam voor een gebouw uit de Grieks-Romeinse oudheid waar zang, muziek en dichtkunst werden beoefend. In 1998 kozen de leden van de Vriezenveense Harmonie deze naam voor het culturele centrum dat ze gingen bouwen. Het werk begint langzaam met de basinstrumenten en wint aan snelheid via een contrapuntpassage waarin het hoofdmotief steeds van instrumentengroep wisselt. Na een langzamer gedeelte versnelt de muziek opnieuw, om uit te monden in een majestueus koraal dat het prachtige Odeon weerspiegelt.

Rotterdam 1945 is geschreven op verzoek van Maestro Arjan Tien, de chef-dirigent van de Marinierskapel van de Koninklijke Marine, ter gelegenheid van hun 75-jarig jubileum in 2020. 1945 markeerde ook het einde van de Tweede Wereldoorlog, het jaar dat mijn geboorteland Holland werd bevrijd van nazi-Duitsland. Mijn vader is in 1910 in Rotterdam geboren, dus ik heb een bijzondere band met deze dynamische stad. Ik heb de cijfers 1-9-4-5 gebruikt om het hoofdthema te creëren, en vertaalde het in een motief van vier noten: C - D’- F - G.

Bacchanalia is geschreven in opdracht van het Yokohama Bacchus Brass Orchestra, dat in 2019 twintig jaar bestond. Het orkest wilde graag dat de titel van dit korte openingswerk zou verwijzen naar Bacchus, uit de eigen naam, waarop is gekozen voor Bacchanalia. En de geest van de Griekse god van de wijn is inderdaad aanwezig in het werk, met verschillende bruisende thema’s en hier en daar de nodige harmonische ambiguïteit. Een prachtige compositie vol levensvreugde.